आरभ्यते न खलु विघ्नभयेन नीचैः
आरभ्य विघ्नविहिता विरमन्ति मध्याः |
विघ्नैः पुनः पुनरपि प्रतिहन्यमानाः
प्रारभ्य चोत्तमजना न परित्यजन्ति ||
पदविभाग:
आरभ्यते न खलु विघ्न भयेन नीचैः आरभ्य विघ्नविहिता विरमन्ति मध्याः विघ्नैः पुनः पुन: अपि प्रतिहन्यमानाः प्रारभ्य च उत्तमजना: न परित्यजन्ति
अन्वय:
नीचै: विघ्नभयेन न आरभ्यते |
मध्या: आरभ्य विध्नविहता विरमन्ति|
उत्तमजना: प्रारब्धं विघ्नै: पुन: पुन: प्रतिहन्यमाना: अपि न परित्यजन्ति |
तात्पर्यम्
नीचमनुष्यः विघ्नभयकारणेन यत्किमपि कार्यम् आरम्भं न करोति। सामान्य मानवः कार्यं आरम्भं कृत्वा यदि विघ्नः भवति तर्ही तत् कार्यं त्यजति। परन्तु उत्तमजनः कार्यं आरम्भं कृत्वा यदि पुनः पुनः विग्नः भवति तदापि तस्य(कार्यं) न त्यजति।
एवमेव उदाहरणम् अन्य श्लोकेषु अपि विद्यते। इति मम अभिप्रायम्।
आरभन्तेSअल्पमेवाज्ञाः कामं
व्यग्रा भवन्ति च।
महारम्भाः कृतधियः तिष्ठन्ति
च निराकुलाः।।
Persons of mean and lowest category do not begin a task because of the fear of facing obstacles in doing so, and the persons of middle category , after beginning a task abandon it unfinished on facing obstacles, whereas persons of highest merit after beginning a task never leave it unfinished and remain undeterred even if they face obstacles again and again.
No comments:
Post a Comment